Boksit, Milići

Još u leto 1995. godine Izvršni odbor Fudbalskog saveza Republike Srpske doneo je odluku o načinu organizovanja takmičenja prvog i drugog stepena za prvenstvo u fudbalu Republike Srpske (seniorske ekipe) od takmičarske 1995/96. godine.

U toj odluci “fudbalske vlade” iz Banjaluke od 22. jula 1995. godine je pisalo:

“Prvenstveno takmičenje u Prvom stepenu za seniorske ekipe od takmičarske sezone 1995/96. godine organizuje se i sprovodi u okviru jedinstvene Prve lige Republike Srpske do 12 klubova.

Članovi Prve lige Republike Srpske u takmičarskoj 1995/96. godini su klubovi koji pored posebnih uslova za takmičenje ispunjavaju i sledeće uslove: da su do izbijanja rata imali status prvoligaša, drugoligaša ili trećeligaša FSJ; da su učestvovali u takmičenju Republike Srpske i pokazali visoke takmičarske rezultate; da aktivno učestvuju u takmičenju mlađih kategorija Republike Srpske.

Prvenstveno takmičenje u Drugom stepenu za seniorske ekipe od takmičarske sezone 1995/96. godine organizuje se i sprovodi u okviru dve ili tri druge lige Republike Srpske sa po 12 klubova...”

Ligaška takmičenja trebalo je da počnu u jesen 1995. godine. Međutim, prvo NATO bombardovanje položaja Vojske Republike Srpske, a onda i akcija etničkog čišćenja združenih hrvatsko-muslimanskih snaga u Republici Srpskoj Krajini i zapadnokrajiškim opštinama prekinuli su sve fudbalske aktivnosti. U vremenu spasavanje glave i opšteg haosa, te nepreglednih kolona izbeglica, nikom nije bilo do fudbala.

Usledila su tri ipo meseca velike neizvesnosti, straha, panike, jauka i bola… Smrt je sejana na svakom koraku, Republika Srpska je pod udarom neprijatelja, potpomognutih iz vazduha od strane severnoatlantske vojne alijanse, bila sve manja, njene granice su se skupljale iz časa u čas, redom su padali: Glamoč, Grahovo, Drvar, Jajce, Ključ, Krupa na Uni, Petrovac, Mrkonjić Grad, Šipovo, Sanski Most… U opasnosti su bili: Prijedor, Kozarska Dubica, Novi Grad, Gradiška, Banjaluka, već spakovani na traktore…

Tek potpisivanjem Dejtonskog sporazuma u američkoj saveznoj državi Ohajo, na Aranđelovdan, 21. novembra 1995. godine, građanski rat u BiH je stao, pa su se stekli uslovi za novi početak mirnog života i povratka fudbala na scenu. U sastav Republike Srpske vraćeni su Mrkonjić Grad i Šipovo, a krajem godine u Prijedoru i Banjaluci su fudbaleri Rudar Prijedora i Borca odigrali antologijske utakmice finala Kupa, o kojima je do sada mnogo toga i ispričano i napisano.

Uprkos svim nedaćama, patnji, srušenoj infrastrukturi, razorenoj zemlji, bolnoj masovnoj smrti vojnika i civila, Fudbalski savez Republike Srpske nije odustao od ideje da u sezoni 1995/96. organizuje premijerno prvenstvo. Znali su čelnici FSRS da će fudbalom najefikasnije vratiti veru među ljude i ohrabriti svoj narod za život posle ratnih strahota.

Donesena je odluka da se takmičenje u prvoligaškoj konkurenciji igra u dve grupe – istok i zapad, podeljene po teritorijalnom principu, sa po jedanaest klubova. Na istoku su to bili: Boksit (Milići), Glasinac (Sokolac), Sarajevo (Srpsko Sarajevo), Jedinstvo (Brčko), Mladost (Rogatica), Panteri (Bijeljina) – danas Radnik, Leotar (Trebinje), Slavija (Srpsko Sarajevo), Željezničar (Srpsko Sarajevo), Drina (Zvornik) i Romanija (Pale). Na zapadu su igrali: Rudar Prijedor, Borac (Banjaluka), Kozara (Gradiška), Sloga (Doboj), Polet (Srpski Brod), Ljubić (Prnjavor), BSK (Banjaluka), Borac (Šamac), Modriča, Sloboda (Novi Grad) i Proleter Promtes (Teslić).

Drugoligaška konkurencija je bila podeljena u četiri grupe: Prijedor (10 klubova), Banjaluka (12), Bijeljina (10) i Srpsko Sarajevo (8). Takmičenje je, na zapadu, počelo 16. marta 1996. godine (na istoku zbog snega i loših vremenski uslova sedam dana kasnije). Igralo se “u cugu” čitavo proleće, bez pauze, a zavesa na prvenstvo je spuštena 31. jula. Ostaće zapisano da je prvi prvenstveni pogodak postigao Petar Kostadinović, napadač Poleta.

Igrano je dvokružno u 22. kola posle kojih su šampioni bili Boksit na istoku i Rudar Prijedor na zapadu i razigravali su za apsolutnog šampiona. Milićani su bili ispred Glasinca 13 bodova, superiodno su osvojili prvo mesto, dok su “rudari” u foto-finišu presekli ciljnu vrpcu ispred Borca sa dva koraka ispred. Zanimljivo je da Banjalučani u 20 odigranih utakmica nisu doživeli nijedan poraz, a ipak su bili drugi. Crveno-plavi su jedini klub u prvoligaškoj konkurenciji Republike Srpske koji je sezonu završio bez izgubljene utakmice.

Prvi susret za apsolutnog šampiona Republike Srpske odigran je u Milićima 27. jula 1996. godine, na stadionu “Supač polje” pred 6.000 ljubitelja fudbala, a domaćin je slavio ubedljivim rezultatom 5:2 posle ranog vođstva Prijedorčana od 2:0. Revanš je usledio četiri dana kasnije na Gradskom stadionu u Prijedoru. “Rudari” sa Sane su vodili 2:0 posle prvog poluvremena, nedostajao im je još jedan gol za konačno slavlje, neizvesnost je bila sve do 86. minuta kada je Zoran Majstorović, tada po mnogima najbolji fudbaler Republike Srpske postigao konačanih – 2:1. Pored ovih igrane su i baraž utakmice za popunu najvišeg ranga takmičenja.

I druga sezona 1996/97. odigrana je po istom sistemu samo što je u dve grupe nastupalo po 12 klubova, a u borbi za apsolutnog prvaka sastala su se dva prvoligaška debitanta Rudar iz Ugljevika i trnska Sloga. U prvom meču u Ugljeviku “rudari” su pobedili 2:0, a u revanšu u Trnu je bilo 1:0 za domaćina, pa je šampionska kruna otišla pod Majevicu. Od sezone 1997/98. počelo je takmičenje u jedinstvenoj Prvoj ligi sa 18 klubova, a titulu su odbranili Ugljevičani. Strelac prvog gola u jedinstvenoj Prvoj ligi Republike Srpske bio je Bojan Vučinić, desni bek trebinjskog Leotara.

I tako… Išla je sezona za sezonom, u toku je 28. izdanje prvoligaškog karavana srpskog entiteta u “Dejtonskoj zemlji” čiji pobednik, zagarantovano, od 2003. godine prelazi u Premijer ligu BiH. Do sada je u Prvoj ligi Republike Srpske nastupalo 56 klubova.

Generalni sponzori

Preduzeće “Motoring” iz Sanskog Mosta bilo je generalni sponzor Fudbalskog saveza Republike Srpske ratnih devedesetih godina. Međutim, 1995. godine grad na Sani ostao je s druge strane entitetske granice, u muslimansko-hrvatskoj federaciji, a vlasnik “Motoringa” Živko Ćeranić je izgubio život u ratnim dejstvima kao pripadnik Vojske Republike Srpske.

Posle “Motoringa” generalni sponzor FSRS bila je Naftna industrija Republike Srpske, a danas Savez ima finansijskog pokrovitelja za prvoligaško takmičenje, kompanijhu m:tel po kojoj Prva liga i nosi naziv.

Svi šampioni

Najviše titula u prvenstvu Republike Srpske osvojio je banjalučki Borac – pet, a posle njega slede Radnik iz Bijeljine i Krupa (Krupa na Vrbasu) sa po tri šampionske krune. Dalji niz je sledeći: Rudar (Ugljevik), Rudar Prijedor, Boksit (Milići) i Drina (Zvornik) po dve, te Kozara (Gradiška), Leotar (Trebinje), Slavija (Srpsko Sarajevo), Mladost (Velika Obarska), Modriča Maksima, Laktaši i Zvijezda-09 (Etno selo Stanišići) po jednu titulu.

Prošle sezone Sloga Meridian iz Doboja nije bila prvak, ali je izborila plasman u Premijer ligu BiH jer šampion Krupa nije ispunila uslove iz procesa licenciranja.